ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
Ως εμμηνόπαυση ορίζουμε τον οριστικό τερματισμό της εμμήνου ρύσεως και ξεκινάει 12 μήνες μετά την τελευταία περίοδο. Η εμμηνόπαυση σηματοδοτεί και το τέλος της αναπαραγωγικής ηλικίας της γυναίκας. Οφείλεται στην προοδευτική ελάττωση των οιστρογόνων και της προγεστερόνης, που παράγονται από τις ωοθήκες.
Φυσιολογικά η εμμηνόπαυση εμφανίζεται μεταξύ του 45ου και του 55ου έτους της ζωής. Στατιστικά η μέση ηλικία εμφάνισής της είναι το 51ο έτος. Αν η εμμηνόπαυση εμφανιστεί σε ηλικία μικρότερη των 40 ετών, τότε ονομάζεται πρώιμη εμμηνόπαυση. Η εμμηνόπαυση, η οποία εμφανίζεται αμέσως μετά από χειρουργική επέμβαση, κατά την οποία αφαιρέθηκαν οι ωοθήκες, μετά από ακτινοβόληση της κοιλιάς ή μετά από χημειοθεραπεία ονομάζεται ιατρογενής εμμηνόπαυση.
Το χρονικό διάστημα των 5 έως 7 ετών πριν την εμφάνιση της εμμηνόπαυσης καλείται κλιμακτήριος περίοδος.
Συμπτώματα:
Τόσο κατά την κλιμακτήριο περίοδο, όσο και κατά την εμμηνόπαυση, τα συμπτώματα που μπορεί να βιώσει μια γυναίκα σε ποικίλη βαρύτητα είναι:
- Ανωμαλίες της περιόδου (αραιομηνόρροια, συχνομηνόρροια, μηνορραγίες).
- Εξάψεις, εφιδρώσεις και ταχυκαρδίες με αίσθημα παλμών πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας.
- Αϋπνία.
- Αίσθημα κόπωσης και αλλαγή της διάθεσης (εναλλαγή συναισθημάτων, ευερεθιστότητα, κλάμα).
- Κολπική ξηρότητα, πόνος κατά την επαφή και απώλεια της ερωτικής επιθυμίας.
- Αύξηση του σωματικού βάρους.
Επιπλοκές:
Στην εμμηνόπαυση αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης παθήσεων, όπως:
- Οστεοπόρωση: Προκαλείται λόγω αυξημένης απώλειας ασβεστίου, κάνοντας τα οστά εύθραυστα. Κατά τα πρώτα χρόνια μετά την εμμηνόπαυση, ο ρυθμός ελάττωσης της οστικής πυκνότητας είναι γρήγορος, αυξάνοντας τον κίνδυνο της οστεοπόρωσης. Οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με οστεοπόρωση είναι ιδιαίτερα ευπαθείς σε κατάγματα των ισχίων, των καρπών και της σπονδυλικής τους στήλης.
- Καρδιαγγειακές παθήσεις: Η πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων συνδέεται με αύξηση της χοληστερόλης και των λιπιδίων, αύξηση της αρτηριακής πίεσης, διαταραχή του μεταβολισμού του σακχάρου και αύξηση του λίπους στην κοιλιά. Αυτοί είναι παράγοντες εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων και μάλιστα σε ποσοστό ίσο με των ανδρών της ίδιας ηλικίας.
- Σεξουαλική δυσλειτουργία: Λόγω της κολπικής ξηρότητας, του πόνου κατά την επαφή και της απώλειας της libido.
- Ακράτεια ούρων: Οφείλεται στην προοδευτική ατροφία του ουρογεννητικού συστήματος, εξαιτίας της ένδειας σε οιστρογόνα. Μπορεί να εκδηλωθεί ως επιτακτική ακράτεια (ακούσια απώλεια ούρων) ή ως ακράτεια προσπαθείας (κατά το βήχα, πταρμό, γέλιο, άρση βάρους).
Αντιμετώπιση συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης:
- Οι εξάψεις μπορούν να βελτιωθούν σε αρκετές περιπτώσεις με την αποφυγή αλκοόλ, καφεΐνης, ζεστών ροφημάτων και άγχους.
- Η κολπική ξηρότητα βελτιώνεται με διάφορα λιπαντικά και κρέμες.
- Η άσκηση, διάφορες τεχνικές μασάζ, η σωστή και ισορροπημένη διατροφή και η διακοπή του καπνίσματος βελτιώνουν την ποιότητα ζωής και μειώνουν τη βαρύτητα των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης.
Θεραπεία Ορμονικής Υποκατάστασης (Θ.Ο.Υ):
Η Θεραπεία Ορμονικής Υποκατάστασης περιλαμβάνει σκευάσματα οιστρογόνων, προγεστερόνης ή συνδυασμό τους και χορηγείται σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες με σκοπό να βελτιώσει τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης και κατά συνέπεια την ποιότητα ζωής τους.
Πρέπει να τονιστεί ότι η Θεραπεία Ορμονικής Υποκατάστασης ενδείκνυται μόνο για την αντιμετώπιση συμπτωμάτων όπως οι εξάψεις, οι ταχυκαρδίες, οι εφιδρώσεις, η αϋπνία και μάλιστα όταν αυτά συμβαίνουν σε τέτοια συχνότητα, ώστε επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα ζωής της γυναίκας, καθώς και στην αντιμετώπιση της κολπικής ξηρότητας, η οποία επηρεάζει αρνητικά την ερωτική ζωή της.